Thể loại trò chơi dân gian vô cùng quen thuộc là bài chắn sân đình, đã tồn tại từ lâu và được nhiều người yêu thích. Trò chơi bài Chắn là một dạng trò chơi bài phổ biến ở miền Bắc Việt Nam, sử dụng bộ bài truyền thống Tổ Tôm. Tương tự như Phỏm hoặc Xệp, người chơi trong quá trình chơi sẽ ăn bài và tạo ra các cặp bài được gọi là Chắn và Cạ, sau đó đánh bài không cần thiết để tạo ra bộ bài hoàn chỉnh, đồng thời cần phải có kỹ năng sắp xếp bài để giữ lại các tổ hợp bài có điểm số cao. Bài Chắn thu hút người chơi bởi sự đa dạng của các cước ù khác nhau.

Nội dung bài viết

Giới thiệu tổng quát về bài chắn

Bài chắn là một trò chơi dân gian phổ biến ở miền Bắc Việt Nam. Tuy nó thu hút người chơi bởi tính kén người tham gia với các quy định và thuộc tính phức tạp, nhưng với những người đã thành thạo, bài chắn lại có một sức hấp dẫn đặc biệt.

Nguyên do và người sáng lập của bài chắn vẫn là điều chưa rõ ràng trong tài liệu. Tuy nhiên, trò chơi này đã tồn tại từ rất lâu và được lưu truyền qua nhiều thế hệ, mang đậm những nét truyền thống, dân tộc và giá trị lịch sử của Việt Nam.

Mặc dù nhiều người thường nhầm lẫn giữa chắn và tổ tôm vì sự tương đồng trong quân bài, nhưng chắn đã trải qua quá trình cải biên và thuần tuý hóa phương pháp chơi.

Hiện nay, bài chắn vẫn được duy trì và phổ biến trong các dịp hội họp, lễ và Tết của người Việt. Đặc biệt, với sự phát triển của công nghệ, bài chắn cũng đã được nhiều cổng game trực tuyến cập nhật, cho phép người chơi trải nghiệm trò chơi này trên các thiết bị di động thông minh.

Lý giải những phần có trong một bộ bài chắn

Những phần tử thuộc bộ bài chắn được quy định một cách rõ ràng và dễ hiểu. Cụ thể, một bộ bài chắn gồm:

Phần số quân của bộ bài chắn

Trên thực tế, các lá bài chắn tương tự như lá bài trong bộ tổ tôm. Tuy nhiên, đã được giảm bớt chỉ còn 100 lá bài và chia thành 25 cái, mỗi cái có 4 lá bài giống nhau.

Các lá bài được loại bỏ bao gồm nhất văn, nhất vạn, nhất sách và thang thang. Mỗi lá bài được chia thành hai phần: phần hình ảnh và phần chữ. Phần chữ ở phía bên phải chỉ hàng, trong khi phần chữ ở phía bên trái chỉ chất. Phần hình ảnh của các lá bài thường mô tả con người, động vật hoặc cảnh vật trong cuộc sống.

Phương pháp phân biệt chữ trên bài chắn

Nhiều người mới chơi bài chắn thường gặp khó khăn vì cần phải nhớ một lượng lớn lá bài.

Để thuận tiện phân biệt các lá bài, bạn có thể áp dụng phương pháp sau. Theo kinh nghiệm của những người đã chơi lâu, cách dễ nhất để nhớ là: “Vạn vuông (萬), Văn chéo (文), Sách loằng ngoằng (索)”.

Như vậy, chữ “Vạn” được viết theo hình dạng vuông chữ điền, “Văn” được viết như dấu gạch chéo, và chữ “Sách” phức tạp hơn. Người mới chơi có thể dựa vào những đặc điểm này để phân biệt phần chữ một cách dễ dàng.

Cách phân biệt phần số trên bài chắn

Phần số trên bài chắn được dùng các ký tự giống như chữ nho, chữ hán ngày xưa để miêu tả các ý nghĩa của các lá bài khác nhau. Dưới đây là chú thích các ký tự có trên bài chắn:

Nhị: là lá bài gồm có 2 nét ngang.
Tam: là lá bài có hai nét và 1 dấu chấm ở giữa.
Tứ: mô phỏng gần giống hình chữ nhật.
Ngũ: mô phỏng gần giống hình chữ “h”.
Lục: có hình dạng giống như có hai chân.
Thất: cách viết giống hình chữ “t”.
Bát: viết giống chữ “B”.
Cửu: mô phỏng sắp giống hình chữ “h” với đường nét điệu đà.

Trong đó, 20 lá bài gồm Bát vạn, Bát sách, Cửu vạn, Cửu sách và Chi chi đều có màu đỏ, còn 80 lá bài còn lại có màu đen.

Tìm hiểu về luật chơi bài chắn

Luật chơi bài chắn hơi khó hiểu với những anh em mới bắt đầu tham gia. Bởi vậy cần nắm rõ luật chơi bài chắn trước mới có thể đạt được kết quả như mong đợi.

Cách thức chia bài trong bài chắn

Trong ván chơi đầu tiên, một người sẽ được chọn để đảm nhiệm vai trò chia bài. Ở các ván tiếp theo, người được chọn trước đó sẽ là người xướng ù nếu có trong các ván trước đó. Người chia bài sẽ chia bài thành 5 phần bằng nhau, mỗi phần gồm 19 lá bài và còn dư 5 lá. Sau đó, người này sẽ đặt 5 lá bài dư vào một trong những phần 19 lá tự dưng để tạo thành nọc.

Cách chọn nọc được thực hiện bằng cách bốc một lá bài mẫu

Mục đích của việc này là để xác định người đánh trước với bộ bài và quy định việc phân chia bài cho các người chơi. Theo quy tắc, việc phân bài chắn được hiểu như sau: nhị/lục tiến, tứ/bát tục, tam/thất đối.

Ví dụ: Nếu có 4 người chơi ABCD, và người chơi B rút lá bài tứ văn, theo quy tắc trên, người chơi A sẽ nhận phần bài loại. Người chơi B và C sẽ nhận phần bên phải của bộ bài, trong khi phần bên trái sẽ thuộc về người chơi D.

Cách xếp các lá bài chắn

Để hiểu cách xếp bài chắn, anh em cần nắm rõ những khái niệm sau:

Chắn: Là hai lá bài tương tự y chang nhau.
Cạ: Là hai lá bài có cùng số/ cùng ký tự nhưng khác chất/ biểu thị bằng chi tiết khác nhau. Ví dụ: nhất văn, nhất sách,…
Ba đầu: Ba quân bài có tổng số giống nhau nhưng khác chất. Ví dụ: nhị sách, nhị văn, nhị vạn, …
Què: Các quân bài không có trong mẫu của bộ trên được gọi là què. Những quân bài này sẽ được xếp ra ngoài và được sử dụng để đánh hoặc ăn các quân bài của đối thủ để tạo ra các phối hợp.

Tìm hiểu các quy luật có trong bài chắn

Các quy tắc trong chơi bài chắn rất nghiêm ngặt, do đó người chơi cần dành thời gian để chuẩn bị kỹ lưỡng trước khi tham gia trò chơi. Trong khi chơi chắn, người giữ bài loại sẽ đánh trước, tiếp đến là người ngồi gần nhất phía bên phải. Khi đến lượt của mình, mỗi người chơi có các quyền sau đây:

Bốc: Lấy một lá từ bộ bài nọc.
Ẳn: Khi một quân bài trên tay ghép thành một bộ chắn/cạ với một quân bài dưới chiếu, người chơi có thể ăn. Sau đó, người chơi lấy quân bài ăn về phía mình và đặt quân bài trên tay lên trên đó. Nếu không muốn ăn, người chơi nói “Dưới” để chuyển lượt cho người tiếp theo. Nếu người tiếp theo cũng không ăn, họ có thể bốc nọc hoặc tiếp tục nói “Dưới”. Nếu ăn, người chơi phải đánh ra một quân bài khác bất kỳ từ tay.
Đánh: Đánh một quân bài từ tay ra. Quân bài này sẽ được lật ngửa và nghiêng về phía tay phải của người đánh.
Chíu: Khi người chơi có ba quân bài giống nhau trên tay và một quân bài tương tự dưới chiếu, họ có thể ăn chíu. Người chơi có thể ăn chíu từ bất kỳ ai và bất kỳ vị trí nào mà không cần chờ đến lượt.
Ù: Khi phần lớn quân bài trên tay của người chơi tạo thành các bộ chắn/cạ mà không còn quân què nào, họ được gọi là ù. Điều này phải bao gồm ít nhất sáu chắn và mỗi chíu được tính là hai chắn.
Ù đè: Cả hai người chơi đều ù với một quân bài. Lúc này, người ngồi gần nhất bên phải của người bốc bài được ưu tiên.
Trả cửa: Nếu một người chơi chíu mà chưa đến lượt, họ sẽ đánh một quân bài bất kỳ vào cửa để trả cửa và ván bài sẽ tiếp tục theo quy trình bình thường.

Hướng dẫn tham gia chơi bài chắn cho tân thủ

Nhiều anh em muốn tham gia trò chơi bài chắn thú vị này nhưng chưa nắm rõ được cách thức chơi cụ thể. Cùng Cwin tìm hiểu ngay phần dưới đây cách chơi bài chắn cơ bản ngay sau đây.

Quy định số người có thể tham gia cùng lúc trong một ván

Hiện nay bài chắn có hai phiên bản, dành cho 4 người hoặc 5 người. Tùy thuộc vào mục đích và nhu cầu của người chơi mà số người tham gia được chia cho phù hợp.

Tuy nhiên, việc tham gia bài chắn với 4 người được xem là phổ biến và hợp lý nhất. Trong trường hợp này, mỗi người chơi sẽ được chia 19 lá bài và số bài còn lại sẽ được đặt ở giữa bàn, gọi là “Nọc”. Và cách thức chia bài như đã trình bày ở phần trên.

Quy định về “cước”

Cước trong bài chắn là những cách để nhận thêm tiền thưởng khi người chơi ù bài. Dưới đây là các loại cước có trong bài chắn:

Xuông: Ù bình thường.
Thông: Người chơi ù xướng và treo tranh, sau đó ván sau được gọi là thông cước.
Chì: Người chơi ù với quân mà họ bốc hoặc quân người khác trả cửa.
Phá thiên: Khi anh em không có chắn trong bài nhưng vẫn ù.
Thiên ù: Ù ngay từ lúc mở bài.
Địa ù: Anh em sẽ được Ù ngay cả khi chưa tới cửa chì.
Hai chíu: Người chơi được chíu hai lần trong một ván.
Chíu ù: Người chơi ù bằng chíu.
Ẳn bòn: Người chơi lấy 2 quân chắn trên tay để ăn thêm chắn mới. Nếu Ẳn bòn hai lần thì hô “2 bòn”.
Ù bòn: Người chơi bốc hoặc ăn quân và có thể ăn bòn, sau đó ù luôn.
Thiên khai: Bốn lá bài giống nhau.
Thập thành: Được tính là bài Ù khi sở 10 chắn.
Bạch định: Ù có phần lớn quân bài màu đen.
Bạch thủ: Thiên ù khi có 4 cạ và 6 chắn hoặc ù khi có 4 cạ, 5 chắn và bốc/ăn thêm 1 quân để có 6 chắn.
Bạch thủ chi: Tương tự như trên, nhưng quân ù là quân Chi chi.
Tám đỏ: Ù với tay bài có 8 quân màu đỏ.
Lèo: Gồm có lá Chi chi, lá Cửu vạn và láBát sách.
Tôm: Gồm lá Tam sách, lá Tam vạn và lá Thất văn.
Kính tứ chi: Cầm trên tay 4 quân Chi màu đỏ.
Đồng tử hái hoa: Ăn chắn có bát văn và Chì bạch thủ nhị vạn.
Hoa rơi cửa phật: Chíu ngũ vạn hoặc ăn chắn ngũ vạn.
Cá lội sân đình: Ăn chắn có bát văn và Chì bạch thủ bát vạn.
Ngư ông bắt cá: Tay bài có hai ngũ thuyền, quân Chi chi, Chì bạch thủ bát vạn.
Cá nhảy đầm đầu thuyền: Ăn chắn sở hữu ngũ sách và ù với Chì bạch thủ bát vạn.
Nhà lầu xe khá, hoa rơi cửa phật: Ù khi mới mở bài với tứ vạn, ngũ vạn và Chì bạch thủ nhị vạn.

Các quy định về “xướng”

Khi người chơi ù, họ cần đọc ra tên các cước mình đang có. Quy trình này được gọi là xướng. Nếu người chơi xướng sai hoặc xướng thêm cước mà họ không có, họ phải đền tiền cho toàn bàn chơi. Nếu xướng thiếu, người chơi chỉ được nhận tiền cho các cước đã xướng.

Quy định về xướng như sau:

Thông và chì được hô trước.
Tiếp theo là hô mẫu ù, chẳng hạn như chíu ù, thiên ù, địa ù,…
Những cước trong bài ù được hô sau cùng, ví dụ như lèo, thiên khai, chíu,…

Phương pháp tính điểm của bài chắn

Mỗi cước sẽ được gán điểm và giá trị tương ứng. Người chơi ù và xướng thực hiện đúng các cước là có thể tính điểm tổng. Sau đó, điểm tổng này sẽ được nhân với giá trị của mỗi điểm để tính ra số tiền thắng cuối cùng.

Công thức tính điểm tổng là:

Điểm tổng = Điểm của cước cao nhất + Giá trị của những cước còn lại

Tìm hiểu một vài lỗi hay gặp trong bài chắn

Lý do nên tìm hiểu về các lỗi hay gặp trong bài chắn để hiểu và rút kinh nghiệm cho bản thân. Ít mắc lỗi hoặc không mắc lỗi đều trở thành một lợi thế giúp anh em chơi bài chắn thắng lớn hơn.

Lỗi bị phạt trong bài chắn

Các lỗi trong chơi bài chắn bao gồm:

Lỗi ăn treo tranh – khi ăn được thành chắn nhưng lại ăn cả.
Lỗi chíu nhưng không hạ đủ 4 quân xuống.
Lỗi lấy quân để ăn cạ – là lấy một quân từ hàng cả sẵn để ăn cả.
Lỗi ăn cạ nhờ quân chờ – là việc lấy một quân chờ ù để ăn cả.
Lỗi ăn cạ nhờ có quân chắn – tức là lấy một quân chắn có sẵn để ăn cả.

Lỗi bắt đền trong bài chắn

Các lỗi trong chơi bài chắn bao gồm:

Lỗi bỏ ăn chắn sau đó lại ăn chắn tiếp tục – tức là trước đó người chơi đã bỏ qua lượt ăn chắn, sau đó lại ăn chắn lại.
Lỗi bỏ ăn chắn sau đó lại ăn cạ – nghĩa là trước đó bạn bỏ qua việc ăn chắn, nhưng sau đó lại lấy một quân để ăn cạ.
Lỗi bỏ quân cạ sau đó lại ăn lại cạ – tức là trước đó bạn đã bỏ qua lượt ăn cạ, sau đó lại lấy một quân để ăn cạ.
Lỗi bỏ quân chắn sau đó lại ăn chắn – tức là trước đó bỏ qua việc ăn chắn, sau đó lại đánh trúng quân bài đó.
Lỗi ăn cạ sau đó lại đánh tiếp cạ – tức là trước đó bạn đã đánh 1 quân cạ, sau đó lại ăn cạ khác.
Lỗi xé cạ sau đó lại ăn cạ – tức là trước đó đã xét 1 quân cạ để đánh, sau đó lại dùng quân hợp lệ để ăn cạ.
Lỗi đánh trùng sau đó lại ăn trùng – tức là bạn đã đánh 1 quân trước đó, sau đó lại ăn trúng quân đó.
Lỗi đánh trùng chắn – tức là việc người chơi đã đánh chắn trước đó, sau đó tiếp tục đánh chắn.
Lỗi đã ăn quân bài đó nhưng lại tiếp tục đánh nó.
Lỗi đã ăn cạ nhưng tiếp tục ăn chắn cùng hàng.
Lỗi anh em vẫn đánh cạ khi trước đó đã ăn nó.

Kết luận

Bài chắn là một trò chơi bài dân gian đang thu hút rất nhiều người chơi, đặc biệt là những người trung niên và cao tuổi. Không chỉ mang lại những khoảnh khắc thư giãn, mà còn cung cấp nhiều phần thưởng hấp dẫn. Hy vọng những thông tin mà Cwin vừa chia sẻ sẽ giúp bạn hiểu biết cơ bản hơn về trò chơi này và tham gia vào trải nghiệm một cách thú vị.

CEO Luôn Vui Tươi

CEO Luôn Vui Tươi, với bản năng kinh doanh nhạy bén từ nhỏ, đã chèo lái con thuyền https://cwinbet.site/ trở thành nhà cái được yêu thích và tin tưởng bởi cộng đồng cá cược. Nhờ tài năng và tầm nhìn chiến lược của anh, Cwin đã gặt hái được nhiều thành công ấn tượng trong thời gian ngắn, khẳng định vị thế của mình trên thị trường cá cược trực tuyến.

Tin tức

Tìm hiểu về bài chắn và cách chơi bài chắn hiệu quả